Een Vroege Bredase Theebus

Dit charmante theebusje is gemaakt door Carolus van Dockum die werkzaam was in Breda. Hij maakte deze kleine theebus in 1712. De vorm is zeer ingetogen. Het rechthoekige busje heeft naar binnen gebogen hoeken. De zijden zijn rondom geheel glad. De bovenkant van de theebus heeft vier ribben die vanuit de hoeken naar de ronde dop in het midden lopen. Een identiek exemplaar van dezelfde maker en uit hetzelfde jaar maakt deel uit van de collectie van het Breda's Museum en is afgebeeld in de catalogus over Bredaas zilver: Zilver en zilversmeden uit de baronie van Breda (nr 42, page 93).

Een Driehoekige Theebus

De Haagse zilversmid Johannes van der Toorn I heeft deze theebus in 1722 gemaakt. Dit opvallende driehoekige model behoort tot de meest zeldzame Nederlands zilveren theebussen. Er zijn tot nu toe slechts 8 exemplaren bekend waarvan dit de oudste is. Net als deze, zijn ze bijna allemaal in Den Haag gemaakt. De basisvorm is driehoekig met afgeschuinde hoeken. De zijkanten zijn volledig glad, wat de strakke lijnen accentueert. De ronde dop heeft twee geprofileerde banden met een gladde rand ertussen. Bovenop is de dop bolvormig met een klein rond balustervormig knopje.
Een identiek exemplaar bevindt zich in de collectie van het Haagse Kunstmuseum. Deze is eveneens door Johannes van der Toorn I gemaakt.
(zie: catalogus Haags goud en zilver, Gemeente Museum Den Haag, 2005. Pag. 350 cat.nr 191)

Een Zeldzame Lodewijk XIV Theebus

Deze voorname theebus is gemaakt door Gerrit Boverhof in 1745. Het is een prachtig en zeer zeldzaam voorbeeld van een theebus in de rijke Amsterdamse Lodewijk XIV stijl. Van dergelijk luxueuze theebussen zijn slechts enkele exemplaren bekend die voornamelijk in Amsterdam zijn gemaakt. De rechthoekige theebus heeft terugliggende kwartronde hoeken. De zijkanten zijn gegraveerd met een fraai symmetrisch patroon van bandwerk met gestileerde Franse lelies ertussen tegen een gematteerde achtergrond. Deze decoratie wordt herhaald op de ingesnoerde hals en op het gebolde deksel. Op het dopje staat een prachtig uitgevoerd knopje met bladmotieven. De theebus staat op vier kloeke gegoten poten die zijn gedecoreerd met schelp- en lelie-ornamenten.

Een Theebus in de Vorm van een Tuinvaas

Deze theebus is gemaakt in Haarlem door Casper Janszonius en is geheel vormgegeven als een tuinvaas. De theebus staat op een vierkante voet met afgeschuinde hoeken. De ronde, bolle plint is voorzien van gedreven lambrequins met schelpen en kwastjes ertussen. Deze decoratie wordt aan de bovenkant van de bus uitvergroot en prachtig gedetailleerd herhaald. Het lichaam van de theebus staat op een gladde taps toelopende hals en heeft een geciseleerde knarrenrand langs de onderrand. Daarboven bevinden zich in reliëf gedreven cannelures. De ronde conische dop is versierd met acanthusblad. Het knopje bovenop de dop heeft eveneens de vorm van een kleine tuinvaas.
Een zeer vergelijkbaar exemplaar van de eveneens Haarlemse zilversmid Jacob Groenewegen maakt deel uit van de collectie van het Frans Hals Museum in Haarlem.
(afgebeeld in: Haarlemse zilversmeden en hun merken, K.A. Citroen, pag. 170 afb. 54)

Een Strak Vormgegeven Theebus

Het strakke ontwerp van deze theebus kan gemakkelijk worden verward met de Art Deco stijl van het begin van de 20e eeuw. Toch werd deze theebus 228 jaar geleden in 1794 gemaakt. De ovale theebus heeft parelranden langs de onderkant en het deksel. Het deksel is volledig vlak en glad. De zijkanten zijn rondom voorzien van verticale ribben die een prachtige reflectie van het licht creëren. De theebus is voorzien van een slot met originele sleutel. Een kenmerk dat in het laatste kwart van de 18e eeuw op theekistjes werd geïntroduceerd. Het slot was bedoeld om te voorkomen dat het dienstmeisje een plukje thee uit de theebus zou stelen.

Een Zeer Vroege Lodewijk XVI Theebus

Deze fraaie theebus uit 1775 is een zeer vroeg Nederlands voorbeeld van de Lodewijk XVI-stijl. Deze nieuwe mode was toen net ingevoerd in het Nederlandse zilver. Reynier Brandt heeft de theebus zeer fijnzinnig gegraveerd met een raster- of vlechtwerkpatroon. Langs de rand van het deksel is een parelrand aangebracht. Het scharnier van het deksel is onzichtbaar weggewerkt in deze parelrand.

Een Grote en Elegante Theebus

Deze grote en zwaar uitgevoerde theebus is gemaakt door François Simons, een van de meest gerenommeerde Haagse zilversmeden die aan het einde van de 18e eeuw actief was. Hij was duidelijk geïnspireerd door zijn Amsterdamse collega Reinier Brandt die de hierboven beschreven theebus maakte. Er is een vergelijkbare decoratie aangebracht van een gegraveerd rasterpatroon op de vlakke zijden van deze theebus. François Simons plaatste dit patroon in een frame dat is versierd met een gedraaid kabelmotief. Rond het sleutelgat is een rozet gegraveerd. Het formaat van deze theekist behoort tot de grootste die in de 18e eeuw is gemaakt.

Over Thee

De eerste thee arriveerde rond 1605 in de Nederlanden. Door de bloeiende handel met het Oosten bereikten rond het midden van de zeventiende eeuw grotere partijen thee het land. Zoals zoveel nieuwe producten was thee een exotisch nieuw artikel waarvan men aanvankelijk dacht dat het medicinale eigenschappen had. Tegen het einde van de zeventiende eeuw werd thee gedronken als een luxedrank omdat het extreem duur was. De vraag was zo groot dat de prijs steeg tot wel honderd gulden per pond. Omdat thee zo luxe was, verschenen in Nederland tegen het einde van de 17e eeuw de eerste zilveren gebruiksvoorwerpen om thee in te bewaren en uit te schenken. De vroegst bekende Nederlandse zilveren theebussen dateren van rond 1695. In de loop van de 18e eeuw kwamen er verschillende kwaliteiten en grotere hoeveelheden thee op de markt, waardoor meer mensen zich thee konden veroorloven. In de tweede helft van de achttiende eeuw waren de betere kwaliteiten thee nog erg duur.