Dit kleine en zeer charmante zilveren aardbeienschaaltje is een zeer vroeg exemplaar. De in 1717 gemaakte door Johannes du Vignon III gemaakte schaal is rond en heeft een oplopende rand die door ingeschrooide verticale lijnen verdeeld is lobben. Door de ingetogen vormgeving heeft de schaal een tijdloze uitstraling en een prachtige lichtwerking. Het is een fraai voorbeeld van bijna 300 jaar oud design.
Aardbeien
Wilde aardbeien werden al in de bronstijd gegeten, maar de Romeinen hebben de plant pas weten te cultiveren. Na de val van het Romeinse Rijk raakte de plant uit de gratie. Vanaf de 14e eeuw zien we de aarbeienplant weer terug in de Nederlandse tuinen. De vrucht was echter klein en de planten waren niet erg productief.
Aan de aardbei werden geneeskrachtige eigenschappen toegeschreven...
Al in 1554 maakt Rembert Dodoens in zijn CruydtBoeck melding van de adstringerende werking van het aardbeiblad:
'Eerdtbesien cruyt ghesoden en ghedroncken/ stelpt den loop des buycx ende der vrouwen overvloedighe natuerlijcke cranckheyt. Tselve water daer Eerdtbesien cruyt in ghesoden es in den mont ghehouden sterckt dat tantvleesch/ het gheneest die quade sweeringhen des monts ende verdrijft allen quade rueck daer uut. Tsap van den bladeren gheneest die roose ende alderhande roodicheyt in daensicht.'
De aardbei zoals we die nu kennen stamt niet af van deze wilde- of bosaardbei. Amédée-Francois Frézier, een Franse legerofficier en amateur botanicus die voor Lodewijk XIV in Zuid Amerika gestationeerd was, ontdekte de aanzienlijk grotere Chili-aardbei. In 1714 werden hiervan de eerste twee aardbeien planten meegenomen naar Frankrijk. In Bretagne werd deze Chili aardbei gekruist met de Canadese Scharlaken aardbei om zo tot een volle oogst te komen. Pas vanaf 1749 was de oogst zodanig groot dat deze verscheept kon worden door Europa. De vruchten waren toen nog zo kostbaar dat alleen de meest welgestelden zich deze konden veroorloven.
Aardbeienschalen
De oudst bekende zilveren aardbeienschaal is in Londen gemaakt in 1699. Dit Haagse exemplaar dat in 1717 door Johannes du Vignon III is gemaakt is één van de vroegst bekende. Het oudst bekende exemplaar in Nederlands zilver is gemaakt in 1710 en maakte een aantal jaren geleden deel uit van onze collectie. Aardbeien waren in Nederland ongelofelijk kostbaar. De hoeveelheid die in dit schaaltje past was vele malen kostbaarder dan de zilveren schaal zelf, die ook al niet goedkoop was om te laten maken.
Du Vignon
Johannes du Vignon wordt op 13 juni 1660 geboren. Zijn vader is de zilver- en goudsmid Johannes du Vignon die gehuwd was met Barbara Vonck. Net als zijn vader is hij als goud- en zilversmid in Den Haag werkzaam. In 1685 trouwt hij met Geertruyd Wesrestee en in 1707 trouwt hij voor een tweede maal met Henrietta Van Ham.
Johannes du Vignon was in 1726 en 1735 deken van het Haags Goud- en zilversmidsgilde. Hij is een dermate gevraagd zilversmid dat hij in 1737 een huis kan kopen aan de zuidzijde van de Molenstraat. Tot zijn overlijden op 3 maart 1746 leverde Johannes du Vignon alle door de Staten-Generaal uitgereikte presenten. Ook bestelde de Kerkeraad van de Waalsche Gemeente te Brielle in 1726 voor het Avondmaal bij “ Mr. Vignon, Orfèvre á La Haye, deux coupes et une asiètte d’argent”, wegende 39 ½ ons, voor de som van ƒ 144-10- . In 1828 werd dit zilver overgedragen aan de Nederduits Hervormde Gemeente. De kelken werden vervolgens veranderd in collectebekers.
In het Haags Gemeentemuseum bevindt zich het toiletstel van de familie Ten Hove, waarvan de kandelaars zijn gemaakt door Johannes du Vignon III in 1717. In 1724 maakt hij de Avondmaalsbekers op voet met wapen van de familie De Laet uit de voormalige Franse Kerk te Voorburg, Museum Catharijneconvent .
