Deze chique bouilloire is één van de vroegst bekende Nederlands zilveren exemplaren. Het afwisselend gebruik van holle en bolle vormen is, net als de terugkerende gedecoreerde horizontale banden, kenmerkend voor de thee- en waterketels die in de eerste kwart van de 18e eeuw in Den Haag zijn gemaakt.
De combinatie van deze wapens werd gevoerd door Jan van den Bosch en Cornelia Scott, die op 16 februari 1720 in ondertrouw gingen.
De bouilloire bestaat uit een waterketel op een komfoor met een brander met uitneembare houder voor de lont. De waterketel wordt door drie voluutvormige steunen op het komfoor op zijn plaats gehouden. Boven de aanzet van de tuit is de bolle ketel ingesnoerd. De scharnierende handgreep bovenop de ketel is voorzien van een gedraaid houten handvat. Komfoor, ketel en deksel zijn in horizontale vlakken verdeeld die onderbroken worden door geprofileerde banden en knarren- of godronlijsten.
Deze knarrenranden worden herhaald op de knop van het losse deksel en zelfs op de zijkanten van de scharnieren van de handgreep. Het komfoor heeft decoratieve ajour gezaagde randen ter hoogte van de brander en onder de bovenrand die ervoor zorgen dat de brander van zuurstof wordt voorzien. De drie hoge, licht gebogen poten zijn gedecoreerd met cannelures en rusten op knopjes. Op de ketel en op het komfoor is een alliantiewapen gegraveerd.
Alliantiewapen
Een alliantiewapen wordt ter gelegenheid van een huwelijk vervaardigd en bestaat uit de familiewapens van beide echtlieden. In het wapen op deze bouilloire is aan de rechterzijde een liggend hert met een halsband afgebeeld. Dit is het wapen van het van oorsprong Amsterdamse geslacht Scott. Het linker wapen is van de echtgenoot en toont een leeuw met een hert en drie Sint Andreaskruizen, dit is het wapen van de familie Van den Bosch. De combinatie van deze wapens werd gevoerd door Jan van den Bosch en Cornelia Scott, die op 16 februari 1720 in ondertrouw gingen.
Jan van den Bosch en Cornelia Scott
Voor beide echtlieden was dit hun tweede huwelijk. Jan van den Bosch trouwde voor het eerst in 1718, wanneer hij 35 jaar oud is, met Albertina Constantia Pater die nog in datzelfde jaar overlijdt. Cornelia’s eerste huwelijk was in 1717 met Gerard Beelaerts die een jaar later overlijdt.
Jan van den Bosch werd in Den Haag geboren in 1673. Vanaf 1698 was hij Kapitein ter Zee bij de Admiraliteit van Amsterdam. Zijn tweede vrouw Cornelia Eliana Scott was de enige dochter van de rijke koopman en bankier Everard Scott (1639-1682). Het echtpaar verhuisde vier jaar na hun huwelijk van de Kloveniersburgwal naar de Keizersgracht. Naast dit Amsterdamse grachtenpand bezaten ze de buitenplaats, ‘Westerveld’ bij Driehuis. In 1866, toen de opstallen van dit buiten reeds gesloopt waren, is daar villa Westerveld gebouwd. Een deel van de buitenplaats is thans nog in gebruik als begraafplaats. Jan van den Broeck overlijdt op 11 februari 1724 en wordt begraven in de Westerkerk.
Theedrinken
De geschiedenis van het theedrinken in Nederland begint in 1610, als de VOC de eerste kleine lading Chinese thee vanuit Batavia naar Nederland brengt. In eerste instantie dichtte men allerlei medicinale werkingen aan thee toe en dacht men dat het een wondermiddel tegen allerlei kwaaltjes was. Het was bijzonder kostbaar en alleen een kleine elite kon het zich in de eerste helft van de 17de eeuw permitteren om thee te drinken. Na de aanvoer van de eerste grote lading thee in 1667 daalde de prijs van thee en meer mensen konden het zich veroorloven. Maar pas aan het einde van de 17de eeuw raakte het theedrinken echt in de mode en werd er op grote schaal theegedronken. En niet vanwege de medicinale werking, maar gewoon omdat men het lekker vond en omdat het een sociale bezigheid was geworden.
Aanlengen van de thee
Nadat in 1667 meer mensen het zich konden permitteren thee te drinken, lieten degenen die het zich konden veroorloven kostbare zilveren gebruiksvoorwerpen maken om hun status en goede smaak te kunnen demonstreren. Zo werden er rond 1700 steeds meer voorwerpen ontwikkeld voor het theeritueel. Naast zilveren theepotjes ontstonden ook de theebus en de bouilloire. In de kleine theepotjes werd sterke thee getrokken. Daarom worden dit ook wel trekpotjes genoemd. Een klein laagje van deze sterke thee werd in de kopjes geschonken en vervolgens aangelengd met het warme water uit de bouilloire tot de gewenste sterkte bereikt was. De afwisselende bolle en holle vorm van deze grote waterketel is zeer kenmerkend voor de Haagse waterketels uit de eerste kwart van de 18e eeuw, evenals de herhaling van siermotieven.
Er zijn slechts drie andere stukken bekend die van zijn meesterteken zijn voorzien, een theebusje uit 1691, een paar kandelaars uit 1699 en een ander paar uit 1706.
Pieter Tamé
Deze bouilloire is afgebeeld in boeken van Frederiks over Nederlands zilver in deel II, onder no. 493 waarbij als zilversmid Elias Taal staat vermeld. Het meesterteken bestaat echter uit de initialen P.T in een geschulpte omlijsting. Alhoewel dit meesterteken niet afgebeeld staat in eerdere literatuur is Pieter Tamé de enige bekende Haagse zilversmid in deze periode met deze initialen. Hij werd geboren op 13 november 1663 en was de zoon van Pieter en Jannetje Rietvelt. Tamé was eerst getrouwd met Catherina Seivin alvorens hij op 19 februari 1690 hertrouwde met Dorothea Middelbeeck. Op 10 februari 1687 wordt hij lid van het Haagse gilde en in 1707 wordt hij vermeld als luitenant der burgerij. Tamé woonde aan de Kalvermarkt en later aan de Nieuwe Haven. Er zijn slechts drie andere stukken bekend die van zijn meesterteken zijn voorzien, een theebusje uit 1691, een paar kandelaars uit 1699 en een ander paar uit 1706. Deze bouilloire met komfoor uit 1708 is het vierde stuk van zijn hand wat nu bekend is.
Keuren
Gekeurd aan de onderkant van zowel het onderstel en de ketel met het stadskeur van Den Haag, de Hollandse Leeuw, de Jaarletter K voor 1708 en het meesterteken, P.T in een geschulpte omlijsting voor Pieter Tamé.
